Merkezi yönetim bütçesi Kasım'da fazla verdi

ANKARA (AA) - Hazine ve Maliye Bakanlığınca, kasım ayı ile ocak-kasım dönemine ilişkin bütçe uygulama sonuçları açıklandı.

Buna göre, Kasım'da bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,6 artarak 81,9 milyar lira, bütçe giderleri ise yüzde 31,1 yükselerek 74,3 milyar lira olarak gerçekleşti.

Bütçe gelirleri Ocak-Kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 20,2 artışla 690,8 milyar lira, bütçe giderleri yüzde 24 yükselişle 745,4 milyar lira oldu.

Böylece merkezi yönetim bütçesi kasımda 7,6 milyar lira fazla, ocak-kasım döneminde de 54,5 milyar lira açık verdi.

Geçen yıl kasımda 13 milyar 635 milyon lira faiz dışı fazla verilirken, geçen ay 14 milyar 802 milyon liralık faiz dışı fazla oluştu.

2018 merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen toplam 762 milyar 753 milyon liralık ödenekten, geçen ay 74 milyar 292 milyon lira harcama yapıldı. Geçen yılın aynı ayında bu rakam 56 milyar 677 milyon lira olmuştu.

Geçen ay faiz hariç bütçe giderleri için öngörülen toplam 691 milyar 53 milyon lira ödeneğin yüzde 9,7'si kullanılarak 67 milyar 56 milyon lira harcandı. Kasımda personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 27,7 artarak 18 milyar 239 milyon lira olarak gerçekleşti. Personel giderleri için bütçede öngörülen 183 milyar 127 milyon lira ödeneğin yüzde 10'u kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri kasımda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 38 artarak 3 milyar 253 milyon lira oldu ve bütçede öngörülen 30 milyar 792 milyon lira ödeneğin yüzde 10,6'sı harcandı.

Mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 66 milyar 69 milyon liralık ödeneğin yüzde 12,4'ü geçen ay kullanıldı. Söz konusu ayda mal ve hizmet alımı gideri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,7 artışla 8 milyar 189 milyon lira olarak gerçekleşti.

Cari transferler geçen ay, Kasım 2017'ye göre yüzde 36,5 artarak 25 milyar 606 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 299 milyar 399 milyon lira ödeneğin yüzde 8,6'sı harcandı. Söz konusu ayda, sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 12 milyar 804 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 1 milyar 588 milyon lira oldu.

Cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 634 milyon lira, mahalli idare payları 5 milyar 701 milyon lira olarak gerçekleşti.

Kasımda 7 milyar 669 milyon lira sermaye gideri oluşurken, 1 milyar 686 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 2 milyar 416 milyon lirayı buldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 40,3 artışla 7 milyar 235 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Bütçe gelirleri

Geçen yılın kasım ayında 65 milyar 155 milyon lira olan bütçe geliri, bu yılın aynı ayında yüzde 25,6 artarak 81 milyar 858 milyon lirayı buldu. Bu dönemde vergi gelirleri tahsilatı yüzde 16,4 artışla 67 milyar 930 milyon lira oldu.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri kasımda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 120,5 artarak 10 milyar 807 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri geçen ay 2 milyar 760 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 361 milyon lira olarak kaydedildi.

Vergi türleri itibarıyla gerçekleşmelere bakıldığında, kasımda geçen yılın aynı ayına göre, kurumlar vergisi yüzde 95,9, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 47,3, gelir vergisi yüzde 18,3, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 2,2 ve damga vergisi yüzde 1,8 oranında artarken, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 27,8, özel tüketim vergisi yüzde 22,7 ve harçlar yüzde 6,9 oranında azaldı. Diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 4,8 oranında arttı. 

Ocak-kasım dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçesi, ocak-kasım döneminde 54 milyar 544 milyon lira açık verdi. Aynı dönemde faiz dışı fazla 17 milyar 336 milyon lira oldu.

Geçen yılın ocak-kasım döneminde 601 milyar 80 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 24 artarak 745 milyar 361 milyon lirayı buldu. Ocak-kasım döneminde faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 23,4 artışla 673 milyar 481 milyon lira olarak hesaplandı.

Diğer taraftan, söz konusu dönemde faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30 yükselerek 71 milyar 880 milyon liraya ulaştı.

Geçen yılın ocak-kasım döneminde 574 milyar 597 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 20,2 artarak 690 milyar 818 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri ise yüzde 17,7 artışla 575 milyar 785 milyon lira oldu.

Aynı dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 38,8 artışla 89 milyar 906 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri ocak-kasım döneminde 20 milyar 250 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 4 milyar 876 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Vergi türleri itibarıyla ocak-kasım dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında, kurumlar vergisi yüzde 47,8, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 37,1, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 25,9, gelir vergisi yüzde 24,5, harçlar yüzde 13,4, damga vergisi yüzde 9,5 ve dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 6,3 oranında artarken, özel tüketim vergisi yüzde 2,3 oranında azaldı. Diğer vergiler tahsilatı ise yüzde 19,4 oranında artış gösterdi. 

Personel giderleri

Personel giderleri, ocak-kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23,5 artarak 186 milyar 508 milyon lira oldu. Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25,3 artışla 31 milyar 204 milyon lira olarak gerçekleşti. Mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,7 yükselerek 60 milyar 514 milyon lirayı buldu.

Bu dönemde cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20,4 yükselişle 293 milyar 549 milyon lira olarak belirlendi. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 139 milyar 411 milyon liralık transfer yapıldı. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14'lük artışı ifade ediyor.

Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı 18 milyar 667 milyon lira oldu.

Ocak-kasım döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 12 milyar 554 milyon lira, mahalli idare payları 64 milyar 389 milyon lira olarak belirlendi.

Söz konusu dönemde 68 milyar 477 milyon lira sermaye gideri oluşurken, 13 milyar 773 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderlerinin 19 milyar 456 milyon lira olarak gerçekleştiği ocak-kasım döneminde, faiz giderleri de yüzde 30 artarak 71 milyar 880 milyon liraya ulaştı.

Muhabir: Deniz Çiçek Palabıyık-Dilara Zengin

ekonomi

Muhabir Deniz Çiçek Palabıyık,Dilara Zengin

Yayınlayan Zeynep Özbay