Batı Balkanlar'da 2018 böyle geçti

 

SARAYBOSNA (AA) - Makedonya ile Yunanistan arasındaki isim sorununun çözümüne ilişkin anlaşmanın imzalanması, Kosova'nın kendi ordusunu kurması ve Sırbistan ile yaşadığı gerginlikler ile Bosna Hersek, Karadağ ve Slovenya'daki seçimler, Batı Balkanlar'da 2018'de yaşanan en önemli gelişmeler arasında yer aldı.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Saraybosna'da onur konuğu olarak katıldığı Avrupalı Türk Demokratlar Birliği (UETD) 6. Olağan Genel Kurulunda Avrupalı Türklerle buluşması da yılın en önemli olayları arasında yer buldu.

Bölge ülkelerinden Hırvatistan'ın, 2018 FIFA Dünya Kupası'nda elde ettiği ikincilik de spor alanındaki en önemli gelişmeler arasında yer aldı.

Kosovalı Sırp siyasetçiye suikast

Ocak ayında, Bosna Hersek A Milli Futbol Takımı'nın teknik direktörlüğüne, bir dönem Kayserispor ve Azerbaycan'ı da çalıştıran Hırvat Robert Prosinecki getirildi.

Japonya Başbakanı Şinzo Abe, 1987'den sonra Sırbistan'ı ilk kez ziyaret eden Japon hükümet başkanı olarak tarihi bir ziyaret gerçekleştirdi.

Kosovalı Sırp siyasetçi Oliver İvanovic, Kuzey Mitrovitsa'daki ofisi önünde uğradığı silahlı saldırıda yaşamını yitirdi.

Ocak ayındaki sembolik ziyaretlerden birini de Hırvatistan Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar Kitarovic gerçekleştirdi. Kitarovic, Bosna'daki savaşta Hırvat askerler tarafından 116 Boşnak sivilin katledildiği Ahmici köyünü ziyaret etti.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da düzenlenen "Endülüs ve Bosna Hersek ekseninde Avrupa'da İslam ve Müslümanların geleceği" konulu panele katıldı, Bosna Hersek'te temaslarda bulundu.

Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna ile Sırbistan'ın başkenti Belgrad arasında Türkiye'nin desteğiyle inşa edilmesi planlanan otoyolun, iki farklı güzergah üzerinden yapılması kararlaştırıldı.

Bağımsız Kosova 10 yaşında

Şubat ayında, Bosna Hersek'te ilk kez ciddi anlamda sığınmacı krizi tartışmaları baş gösterdi. Batı Avrupa ülkelerine ulaşmak isteyen sığınmacılar, yoğun olarak Bosna Hersek'e gelmeye başladı. Yıl sonuna kadar Bosna Hersek'e 23 binden fazla sığınmacı girdi.

Sırbistan'dan ayrılarak 17 Şubat 2008'de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden "Avrupa'nın en genç ülkesi" Kosova, bağımsızlığının 10. yılını törenlerle kutladı.

Sırbistan'ı ziyaret eden Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Sırbistan-Kosova diyalog sürecine ABD'nin de dahil olması durumunda buna tepkisiz kalmayacaklarını ve Sırbistan'ın talep etmesi durumunda Rusya'nın da diyaloğa dahil olacağını açıkladı.

Karadağ'ın başkenti Podgorica'daki ABD Büyükelçiliği binasına el bombasıyla saldırı düzenlendi. Saldırgan, el bombasını büyükelçiliğe attıktan sonra intihar etti.

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Sırbistan'ı ziyaret etti.

Mart ayında, Bosna'daki savaşın ardından ordudaki görevlerine son verilen eski askerler, birçok şehirde hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eski askerler, Saraybosna, Tuzla ve Zenica gibi büyük şehirlerde ana caddeleri kapattı.

Hırvatistan'ı ziyaret eden İran Dışişleri Bakanı Zarif, Yemen ve Suriye'deki saldırıların ve krizlerin durdurulması gerektiğini ifade etti.

Sırbistan Meclisi, 1915 olayları ile ilgili Ermeni iddialarının "soykırım" olarak tanınmasını öngören tasarının meclis gündemine alınmasını reddetti.

Slovenya'da başbakan istifa etti

Slovenya Başbakanı Miro Cerar, hükümetin desteklediği demir yolu projesine ilişkin referandum sonuçlarının, Yüksek Mahkeme tarafından iptal edilmesi üzerine istifa etti.

AB'ye üyelik hedefindeki altı Batı Balkan ülkesinin dışişleri bakanları ile AB yetkilileri, Saraybosna "Batı Balkanlar Dışişleri Bakanları Toplantısı" gerçekleştirdi.

Başbakan Yardımcısı Fikri Işık, Belgrad'da Türkiye-Sırbistan Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 3. Dönem Toplantısı'na katıldı, temaslarda bulundu.

Hırvatistan 3. Futbol Ligi takımlarından Marsonia'nın oyuncusu Bruno Boban, maçta göğsüne top çarpması sonucu yaşamını yitirdi.

Sırbistan Hükümeti Kosova Ofisi Direktörü Marko Djuric, Kosova'da gözaltına alındı. Kosova makamlarının ülkeye giriş izni vermemesine rağmen Kuzey Mitrovitsa'ya gelen Djuric'in gözaltına alınması gerginliğe neden oldu.

A Milli Futbol Takımı, deplasmanda Karadağ ile oynadığı hazırlık maçında 2-2 berabere kaldı.

Başbakan Binali Yıldırım, Bosna Hersek'te resmi temaslarda bulundu. Yıldırım ile Bosna Hersek'e gelen Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş, Saraybosna'daki tarihi Gazi Hüsrev Bey Camisi'nde cuma namazı kıldırdı, cuma hutbesini Türkçe okudu.

Arnavutluk'taki futbol takımlarından Skenderbeu, Avrupa müsabakalarından 10 yıllığına men edildi, kulübe 1 milyon avro disiplin cezası da verildi.

Arnavutluk'un Kukes şehri yakınlarında, otoyol gişe ücretlerini protesto eden göstericilerle güvenlik güçleri arasında çıkan arbedede 13 polis yaralandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'a fahri hemşehrilik

Nisan ayında, Bosna'daki savaşta Sırplar tarafından tamamen yıkılan ve Saraybosna'nın en önemli sembollerinden biri olan teleferik yeniden açıldı.

Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016'daki hain darbe girişiminin ardından ABD merkezli "Global Education" isimli kuruma satılan "Bosna Sema" Eğitim Kurumları, İngiliz "Richmond Park Education" isimli başka bir kuruma devredildi.

Türkiye Maarif Vakfı (TMV), Makedonya'nın kuzeybatısındaki Kalkandelen şehrinde bulunan "Woodrow Wilson School" isimli özel okulu satın alarak bu ülkede faaliyetlerine başladı.

Karadağ’daki cumhurbaşkanlığı seçimini, eski başbakanlardan Milo Djukanovic kazandı.

Sırbistan'daki Boşnak nüfusun yoğun yaşadığı Novi Pazar şehri tarafından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a fahri hemşehrilik verildi.

"Balkanların Davosu" olarak nitelendirilen 9. Saraybosna İş Forumuna (SBF), Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konsey Başkanı Bakir İzetbegovic, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ve Sırbistan, Suudi Arabistan, Endonezya ile Fas'tan bakanlar katıldı.

Eski Boşnak General Atif Dudakovic, "insanlığa karşı suç işledikleri" iddiasıyla gözaltına alındı. İki gün sonra şartlı serbest bırakıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Avrupalı Türklerle buluştu

Mayıs ayında, İngiltere Başbakanı Theresa May, Makedonya'yı ziyaret etti. May, 25 yıl sonra Makedonya'yı ziyaret eden ilk İngiltere başbakanı oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, onur konuğu olarak katıldığı ve Saraybosna'da düzenlenen Avrupalı Türk Demokratlar Birliği (UETD) 6. Olağan Genel Kurulu'nda Avrupalı Türklerle buluştu. Erdoğan ayrıca, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzetbegovic ile görüştü.

Eski Makedonya Başbakanı Nikola Gruevski, başbakanlığı döneminde yaklaşık 600 bin avro değerindeki lüks otomobilin yasalara aykırı satın alınması nedeniyle 2 yıl hapse mahkum edildi.

Haziran ayında, Kosova Futbol Federasyonu Başkanı ve Fenerbahçe'nin de eski futbolcusu Fadil Vokrri vefat etti.

Slovenya'da başbakanın istifa etmesinin ardından erken genel seçim yapıldı.

Makedonya Başbakanı Zoran Zaev, Makedonya ile Yunanistan arasındaki isim sorunu için "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" ismi üzerine anlaşmaya varıldığını açıkladı. Taraflar çözüme ilişkin Prespa Anlaşması'nı 17 Haziran'da imzaladı.

Bosna Hersek, Makedonya, Kosova, Sırbistan ve Arnavutluk'ta yaşayan Türk seçmenler, 24 Haziran'daki Cumhurbaşkanı ve 27'nci Dönem Milletvekili Genel Seçimi için bu ülkelerdeki Türk diplomatik misyonlarında oy kullandı.

Hırvatistan, dünya ikincisi oldu

Temmuz ayında, Boşnakların Müslümanlığı kabul etmesinin en önemli sembollerinden Akhisarlı Ayvaz Dede anısına 508. Ayvaz Dede Şenlikleri düzenlendi.

Bosna Hersek'in doğusundaki Srebrenitsa'da en az 8 bin 372 Boşnak sivilin katledildiği soykırımın 23. yılında, 35 soykırım kurbanı daha Potoçari Anıt Mezarlığı'nda toprağa verildi. Cenaze ve anma törenine Adalet Bakanı Abdulhamit Gül de katıldı.

Makedonya, NATO üyeliği için katılım müzakerelerine başlama daveti aldı.

Hırvatistan, Rusya'da düzenlenen 2018 FIFA Dünya Kupası finalinde Fransa'ya 4-2 kaybederek ikinci oldu. Tarihi başarı, ülkede günlerce kutlandı.

Srebrenitsa'daki soykırımda eşi ve iki oğlunu kaybeden ve adalet arayışının sembol isimlerden olan Boşnak Hatidza Mehmedovic vefat etti.

Kosova'nın bağımsızlığı için eski Yugoslavya döneminde 28 yıl hapiste yatan ve "Kosova'nın Mandelası" olarak adlandırılan siyasetçi ve yazar Adem Demaçi hayatını kaybetti.

- Kurz ve Merkel, referandum öncesi Makedonya'da

Ağustos ayında düzenlenen 24. Saraybosna Film Festivali'nde "en iyi film" ödülünü, Bulgar yönetmen Milko Lazarov'un "Aga" filmi aldı.

Eylül ayında, Makedonya'yı ziyaret eden NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifakın 30. üyesi olarak Makedonya'yı kabul etmeye hazır olduklarını açıkladı.

Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz ile Almanya Başbakanı Angela Merkel, bir gün arayla Makedonya'yı ziyaret etti.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Kosova'yı ziyaret etti. Vucic'in bazı bölgeleri ziyaretine izin verilmemesi, gerginliğe yol açtı.

Slovenya'da hükümet kuruldu. Başbakanlık görevini Marjan Sarec'in üstlendiği beş merkez sol partiden oluşan koalisyon hükümeti, meclisten güvenoyu aldı.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Sırbistan'da resmi temaslarda bulundu, Belgrad'da düzenlenen "Bilişim Suçları ve Bilgi Güvenliği" konulu bakanlar konferansına katıldı.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Bosna Hersek'i ziyaret etti.

Makedonya'da, Yunanistan ile aralarındaki isim sorununu çözen anlaşmanın kabulüne ilişkin referandum yapıldı. Katılımın yüzde 50'nin altında kalması nedeniyle referandum sonucu geçersiz sayıldı.

- Bosna Hersek'te seçim

Ekim ayında, Bosna Hersek'teki kanton, entite ve ulusal parlamentolar ile Devlet Başkanlığı Konseyi üyelerinin belirleneceği seçimler yapıldı. Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak üyeliğine Sefik Dzaferovic, Hırvat üyeliğine Zeljko Komsic, Sırp üyeliğine ise Milorad Dodik seçildi.

Makedonya, NATO ile katılım müzakerelerine resmen başladı.

Bağımsız Bosna Hersek'in ilk cumhurbaşkanı Aliya İzetbegoviç, vefatının 15. yılında kabri başında anıldı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Arnavutluk ve Kosova'yı ziyaret etti.

Makedonya Meclisinde yapılan oylamada, ülkenin adının "Kuzey Makedonya" olarak değiştirilmesini kapsayan anayasa değişikliği önerisi kabul edildi.

Kasım ayında, Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz, önce Sırbistan'ı ardından Kosova'yı ziyaret etti.

Bosna Hersek'teki en önemli Osmanlı eserlerinden Mostar Köprüsü'nün Hırvat topçu birlikleri tarafından yıkılmasının 25. yılında anma törenleri düzenlendi.

Makedonya'nın eski başbakanlarından Nikola Gruevski, Macaristan'dan siyasi iltica talebinde bulundu.

Hırvatistan'ın doğusundaki Vukovar'da, 1991'de Yugoslav Halk Ordusu (JNA) ve Sırp paramiliter birlikler tarafından öldürülen binlerce kurban anıldı.

Kosova, Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai şehrindeki 87. INTERPOL Genel Kurulu Toplantısı'nda yapılan oylamada üyeliğe kabul edilmedi.

Kosova, kendisini bağımsız bir ülke olarak tanımayan Sırbistan ve Bosna Hersek'ten ithal edilen ürünlere yüzde 100 gümrük vergisi uygulaması başlattı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Bosna Hersek'te İslam Birliği Öğrenci Yurdu, Odabaşı Vakıf Konut ve İş Merkezi ile tarihi Karagözbey Medresesi'nin açılışını yaptı.

- Kosova kendi ordusunu kuruyor

Aralık ayında ise Kosova Güvenlik Gücünün (FSK) orduya dönüştürülmesini öngören yasa tasarıları Kosova Meclisinde kabul edildi. Kosova'nın kendi ordusunu kurmaya yönelik bu adım, Sırbistan'ın tepkisine neden oldu.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan'ın da katılımıyla Belgrad-Saraybosna Otoyolunun Projelendirilmesi ve İnşasına İlişkin Ticari Anlaşma Sırbistan'da imzalandı.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Arnavutluk'u ve Makedonya'yı ziyaret etti. Kalın, Makedonya'da 21 Aralık Türkçe Eğitim Bayramı törenlerine katıldı.

Sırbistan'da, Sırbistan-Yunanistan-Bulgaristan-Romanya Yüksek Düzeyli İş Birliği Konseyi Toplantısı yapıldı. Toplantıya Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, Romanya Başbakanı Viorica Dancila ve Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov katıldı.

 

Muhabir Kayhan Gül

Yayınlayan Esra Akgün