Trump'ın Kudüs kararına beklediği destek gelmedi

WASHINGTON (AA) ABD Başkanı Donald Trump'ın Tel Aviv Büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma kararı almasının üzerinden bir yıl geçmesine rağmen uluslararası alanda beklediği desteği görememesi dikkati çekiyor.

Başkanlık seçiminde Trump'ın kampanya vaatlerinden biri olan ABDnin Tel Aviv Büyükelçiliğini Kudüse taşıma kararını resmen almasının üzerinden bir yıl geçti.

Uluslararası dengeleri hiçe sayarak sadece ABD seçmeninin desteğini kazanmaya çalışan Trumpın, ülkedeki en büyük İsrail destekçileri olarak bilinen Evanjeliklerin oyları için attığı adım, uluslararası toplum tarafından tepkiyle karşılandı.

Birleşmiş Milletlerde (BM) Trumpın Kudüs kararını eleştiren karar tasarısı oylamasından önce uluslararası topluma tehditler savuran ABD yönetiminin Kudüs adımlarını sadece Orta Amerika ülkesi Guatemala takip etti. Guatemala, ABDden sonra Kudüste elçilik açan tek ülke oldu.

BM'deki oylamada ise ABD ve İsrailin yanı sıra sadece Guatemala, Honduras, Marshall Adaları, Mikronezya, Nauru, Togo ve Palau tasarıya karşı oy kullandı.

Trumpın 6 Aralık 2017'de aldığı karar dünyanın birçok ülkesinde protestolarla karşılanırken, Filistinde düzenlenen gösterilerde İsrail çok sayıda Filistinli'yi öldürdü.

Filistin ve İsrail arasında barış projesi olduğunu ileri süren Trump, taraflar arasındaki sorunun çözümünde Kudüs meselesinin önemli bir sorun olduğuna dikkati çekerek, Kudüs meselesini masadan kaldırarak sorunun çözümünde önemli bir adım attığını savunmuştu.

Karar, Filistin tarafından surata atılan tokat şeklinde değerlendirilirken, Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas, ABDnin bu adımla artık dürüst bir ara bulucu olamayacağına dikkati çekmişti.

ABD'deki aşırı Hristiyan gruplar, özellikle de Evanjelikler Trumpın kararını zafer havasında karşılarken, kendisi de bir Evanjelik olan ABD Başkan Yardımcısı Mike Pencein Trump yönetiminin bu kararı almasında önemli rol oynadığı ABD basını tarafından sıkça dile getirilmişti.

Trump, ABD Kongresinin 1995'te Kudüsü İsrailin başkenti olarak tanıyan yasayı kabul ettiğine dikkati çekerek, kendinden önceki başkanların bu adımı atmaya cesaret edemediğini fakat kendisinin verdiği sözleri yerine getiren bir başkan olduğunu savunmuştu.

Elçilik açılışına davet edilen birçok ülkeden yetkili törene katılmazken, ABD tarafından Dışişleri Bakan Yardımcısı John Sullivan, Hazine Bakanı Steven Mnuchin, Başkan Trumpın damadı ve danışmanı Jared Kushner ile kızı Ivanka Trumpın yanı sıra sadece 4 Cumhuriyetçi senatör katılmıştı.

Demokrat Partiden hiçbir senatörün törende yer almaması dikkati çekerken, Trump büyükelçiliğin açılışı için hazırladığı görüntülü mesajında, İsrailin kuruluşundan beri Kudüsü başkent olarak kabul ettiğini belirterek, İsrail her bağımsız ülke gibi kendi başkentini kararlaştırma hakkına sahiptir. ifadesini kullanmıştı.

Açılışta, İsrailin başkenti Kudüstür. diyen Trump, bununla birlikte Mescidi Aksa dahil Kudüsteki kutsal yerlerin mevcut statükosunun korunmasına bağlı olduklarını dile getirmişti.

Açılışta dikkati çeken bir diğer nokta ise Trumpın bu politikasının arkasındaki dinamikleri öne çıkarırcasına, İslam ve Yahudilik gibi farklı dinler ve Hristiyanlığın farklı mezhepleri hakkındaki nefret söylemleri ile gündeme gelen Evanjelik papaz Robert Jeffressin açılış duasını yapmasıydı.

Ayrıca törende, elçiliğin Kudüse taşınması için Trumpa defalarca Beyaz Sarayda baskı yaptığı belirtilen ABDnin en büyük kumarhane şirketi Las Vegas Sandsın kurucusu ve sahibi Kumarhaneler Kralı Sheldon Adelson ve eşi Miriam Adelsonun da katılımı dikkati çekmişti.

Trumpın kararı özellikle Avrupa ülkeleri tarafından Filistin ve İsrail arasındaki gerginliği daha da arttıracağı gerekçesiyle tepkiyle karşılanırken, uluslararası toplumdan en dikkat çeken eleştiriler Türkiyeden yapılmıştı.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Büyükelçiliğinin Kudüse taşınmasına ilişkin, Kudüs, hele hele Doğu Kudüs, Filistinin başkentidir. Bunu İslam dünyası olarak biz böyle biliyoruz. ifadesini kullanmıştı.

Muhabir: Muhammed Bilal Kenasari