Türkiye ABD ilişkilerinde normalleşme gündemi

ANKARA(AA) Amerikan yönetiminin Suriyede terör örgütü YPG/PKKya desteği ve Türkiyenin ABDdeki FETÖ yapılanmasıyla mücadele taleplerini karşılıksız bırakması, Ankara Washington hattındaki gerilimin artmasına neden olmuştu.

Terör örgütleriyle bağlantılı olduğu iddiasıyla yargılanan Amerikalı Papaz Andrew Brunsonın durumu ve Donald Trump yönetiminin buna verdiği tepki ise ilişkileri krize sürüklemişti.

Brunsonın tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmasının ardından, Türk ve ABD tarafları karşılıklı bazı bakanlara getirdikleri yaptırımları kaldırmıştı.

Son olarak, Türk ve ABD ordusu Münbiçte ortak devriyelere başlamış ve Washington yönetimi bazı PKK elebaşları hakkında bilgi sağlayanlara ödül vereceğini duyurmuştu.

Bu gelişmelerin ardından yıl sonuna kadar ABD ile Türkiye arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesini sağlayacak bir dizi konunun gündeme gelmesi bekleniyor.

Ortak çalışma grupları

ABDnin eski Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın şubatta gerçekleştirdiği Ankara ziyaretinin ardından ikili ilişkilerin normalleştirilmesine katkı sunması amacıyla üç çalışma grubu kuruldu.

Suriyedeki YPG/PKK varlığı, FETÖ ile mücadele, konsolosluk işlemleri, PKK ile ortak mücadele konularını esas alan ve ilki 8 Martta Washingtonda gerçekleşen üç ortak çalışma grubu için üst düzey heyetler birkaç kez bir araya geldi. Ancak AnkaraWashington hattında yaşanan bir dizi gerilimin ardından görüşmeler sekteye uğradı.

Türk yetkililerden alınan bilgiye göre, taraflar ilişkilerde normalleşmenin seyrine katkıda bulunması beklenen çalışma gruplarını yıl sonuna kadar yeniden canlandıracak.

Patriot teklifi

Türkiye, beklentilerini karşılaması şartıyla hava savunma sistemi alımında Rusya gibi ABDnin teklifine de açık olduğunu çeşitli düzeyde yinelemişti.

ABD tarafı da Türkiyeye Patriot sistemlerinin satışına ilişkin teklifini sunma hazırlığına başlamıştı.

Türk yetkililer, Rahip Brunson krizinin bitmesini bekleyen Pentagonun yakın zamanda ABD Kongresinden satışa ilişkin yetki çerçevesi istemesini bekliyor. Yetki çerçevesi, Türkiyeye satışı teklif edilecek sistemlerin teknolojik donanımı ve kullanımı gibi şartları içeriyor.

Bu kapsamda ABD Savunma Bakanlığının Türkiyeye Patriot füzesi satışı için Kongreden istediği yetki çerçevesi onayını aralık ayında alabileceği bildiriliyor.

İthalat vergisi yaptırımı

Türk kaynaklar, Türk Amerikan ilişkilerinin normalleşmesi sürecinde Washington tarafının şu an için atması gereken ilk adımın Trumpın ithalatla ilgili yaptırım kararını geri çekmesi olduğunu belirtiyor.

Trumpın Brunson krizi sırasında Ankarayı ekonomik yaptırımlarla tehdit etmesi ve Türkiyeden demirçelik ithalatına uygulanan vergileri iki kat artırma kararı ilişkileri zedelemişti.

Halkbank davası

Ankara Washington arasında potansiyel kriz riski içeren bir diğer konu, İran yaptırımlarını deldiği iddiasıyla ABDde Halkbank hakkında dava açılmasıydı. Ancak son zamanlarda iki ülke liderinin konuyla ilgili temasları olumlu sonuçlar verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, önceki gün yaptığı açıklamada Halkbank konusunu Trump ile görüştüğünü ve gündemden çıkartılması konusunda görüş birliği içinde olduklarını açıklamıştı.

FETÖ ile mücadele

İkili ilişkilerdeki en büyük sorunlardan birini oluşturan ABDdeki FETÖ yapılanması konusunda, Ermenistan ABD hattında da önemli gelişmeler bekleniyor.

ABDde 2013te Kongre üyelerinin Azerbaycana yaptığı gezinin finansmanıyla ilgili yasaların ihlal edilmesinden sorumlu tutulan Kemal (Kevin) Öksüz, Ermenistanda yakalanarak tutuklanmıştı.

Ermenistanın yakında iade edeceği Öksüz, ABDde tutuklu yargılanacak en üst düzey elebaşı olacak.

İade işleminden sonra ABDdeki Federal Soruşturma Bürosunun (FBI), FETÖ hakkında 18 eyalette başlattığı ön inceleme sürecinin de hız kazanabileceği bildiriliyor.

Türk yetkililer, Öksüz meselesinin, FETÖnün ABDde okul ve dernek gibi çeşitli kuruluşlar üzerinden yaptığı yasa dışı işlerin açığa çıkmasında ve ABD kamuoyunun ilgisini toplama noktasında dönüm noktası olabileceğini belirtiyor.