VAN (AA) Yapılan araştırmalarda eşsiz güzelliği, masmavi görüntüsü, sodalı suyu ve sahilleriyle bölgenin en önemli değerlerinden Van Gölünün, Urartulardan başlayarak yoğun şekilde kullanıldığı raporlandı.
Çavuştepe Kalesindeki kazıların başkanlığını yürüten Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, AA muhabirine, Vanı başkent olarak kullanan Urartuların kıyı bölgelerine birçok kale inşa etmesi ve kentteki kazılar sırasında üzerinde yelkenli gemi baskısının olduğu mührün bulunması dolayısıyla Van Gölündeki deniz ulaşımını araştırmaya başladığını söyledi.
Araştırmalardan elde ettiği sonuçları 13 Ekimde düzenlenen İdrisi Bitlisi Sempozyumunda bilimsel olarak açıkladığını belirten Çavuşoğlu, Urartuların Van Gölü çevresine birçok kale ve yerleşim yeri kurduğunu, bu bilgilerden deniz taşımacılığının Urartular için önemli bir faktör olduğunun ortaya çıktığını kaydetti.
Asker ve erzak sevkiyatı göl üzerinden yapılmış
Çavuşoğlu, Urartuların ilk yazıtı olarak bilinen Madırburçun bazı bilim insanlarınca iskele olarak değerlendirildiğini anlattı.
Çavuşoğlu, şu bilgileri verdi:
Urartular, MÖ 97. yüzyıllarda devleti başkent Tuşpadan yönetmiş. Van Kalesi, Urartuların göl kenarında taşımacılıkta kullandıkları sal, tekne, yelkenli gemilerin Van Gölü kenarındaki diğer Urartu kaleleri ve yerleşim yerlerine ulaşmada kullandıkları bir merkez. Göl kenarında 13 nehir var, bunların göle akan kısımlarında deltalar bulunuyor. Buralardaki tarıma elverişli alanlarda üretilen tahılların başkente ulaştırılması için göl taşımacılığını kullanmaları gerekiyor.
Urartular, dağlık ve engebeli coğrafyada ulaşım ağını kolaylaştırmak için büyük çaba göstermiş. Kalelere asker sevkiyatı ile ürünlerin toplanıp dağıtılmasında göl taşımacılığı kullanılmış. Van Gölünde ilk kez Urartuların kullandığı deniz taşımacılığı, 1970li yıllara kadar etkili şekilde devam ediyor. Bunun avantajı, fazla miktarda yük ve insan taşınabiliyor.
Van Gölünde deniz ulaşımı Urartular döneminde başlamış
Kış aylarında yollar kapandığı için kalelerle irtibatın göl üzerinden ulaşımla sağlandığını dile getiren Çavuşoğlu, Urartuların Van Gölünü etkin olarak ilk kez deniz ulaşımında kullandığını söyleyebiliriz. Urartular, devletleşme döneminde o zamanın süper gücü olan Asurlardan etkileniyor. Asurlar, DicleFırat nehirleri üzerinde yelkenli tekne ve salları kullanıyor. Urartular da bundan yola çıkarak göl üzerinden ulaşım sağlıyor. Van Gölünde deniz ulaşımının Urartular döneminde başladığını söyleyebiliriz. Urartular, askeri sefer yapacakları zaman teçhizatlarını ve piyadeleri göl üzerinden taşıyorlar. ifadelerini kullandı.
Evliya Çelebinin, seyahatnamesinde Van Gölünde 110 yelkenli gemiden söz ettiğine dikkati çeken Çavuşoğlu, bu gemilerle Ahlat ve Adilcevazda üretilen sebze ve meyvelerin tüccarlar tarafından gemilerle Vana taşındığını sözlerine ekledi.